Σε μικρή απόσταση από την πόλη της Έδεσσας βρίσκεται ένας μοναδικός χώρος για περίπατο και αναψυχή. Το Δάσος της Γαβαλιώτισσας ή Καβαλιώτισσας πήρε το όνομά του από ομώνυμο μοναστήρι αφιερωμένο στην Παναγία την Γκαβαλιώτισσα (ελεούσα των γκαβών/τυφλών), το οποίο κτίσθηκε τον 14ο αι (δυστυχώς δεν υπάρχει πιά).
Στον χώρο λειτουργεί ανοιχτό θέατρο 2400 θέσεων (το οποίο διαθέτει τουαλέτες), χώρος αναψυχής κατάλληλος για παιχνίδι και πικ-νικ, το ομώνυμο εκκλησάκι, καθώς και το γραφείο/ξύλινο σπιτάκι των προσκόπων της Έδεσσας. Κάθε καλοκαίρι οργανώνονται ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις (θεατρικές και μουσικοχορευτικές παραστάσεις, συναυλίες κλπ).
Η πρόσβαση στο περιαστικό δάσος είναι εύκολη με τα πόδια για τους κατοίκους της πόλης, ενώ για τους μαθητές που έρχονται από μακριά υπάρχει άνετο σημείο στάθμευσης.
Σκοπός του προγράμματος η ευαισθητοποίηση και η ενεργοποίηση των μαθητών σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος, η αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών όσον αφορά τη φύση και τα προβλήματα του περιβάλλοντος και η δημιουργία οικολογικής συνείδησης
Στόχοι:
- Να γνωρίσουν οι μαθητές την αξία του δάσους, τη συμβολή του στη δημιουργία, την ύπαρξη και την εξέλιξη της ζωής.
- Να ανακαλύψουν ότι το δάσος αποτελεί έναν κοινό παγκόσμιο πόρο.
- Να κατανοήσουν την έννοια του περιαστικού δάσους, τα στοιχεία του και τις λειτουργίες του.
- Να προσεγγίσουν βιωματικά ένα δάσος, δηλαδή να παρατηρήσουν, να αγγίξουν, να συλλέξουν, να καταγράψουν, να συγκρίνουν και να γνωρίσουν τις σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στους οργανισμούς.
- Να διαπιστώσουν πως μια ανθρώπινη παρέμβαση (δενδροφύτευση) εξελίχθηκε σε βιότοπο.
- Να διαπιστώσουν ότι υπάρχει στενή αλληλεξάρτηση του ανθρώπου με τα δασικά οικοσυστήματα.
- Να εξασκηθούν στην ομαδική εργασία, στη συλλογή πληροφοριών, στην ανταλλαγή απόψεων.
- Να ανιχνεύσουν τις στάσεις και συμπεριφορές των σημερινών ανθρώπων σε σχέση με το δασικό περιβάλλον, να προβληματιστούν και να κατανοήσουν τη σημασία της ευαισθητοποίησης των πολιτών και την ανάγκη σχεδιασμού αποτελεσματικών δράσεων για την προστασία του.
- Να προτείνουν τρόπους ατομικής ή συλλογικής δράσης για την προστασία του δασικού περιβάλλοντος.
Βήματα/ Διάρθρωση του προγράμματος
- Το πρόγραμμα ξεκινάει από το αμφιθέατρο της Καβαλιώτισσας. Τα μέλη της Παιδαγωγικής ομάδας του ΚΕΠΕΑ παρουσιάζονται σύντομα και ακολουθεί παιχνίδι γνωριμίας με τους μαθητές και τους συνοδούς εκπαιδευτικούς
- Στη συνέχεια οι μαθητές καλούνται να αναγνωρίσουν και να ονομάσουν διάσημα brand names (πχ adidas, tiktok, apple κλπ) βλέποντας τα αντίστοιχα σήματα. Σε ένα επόμενο βήμα καλούνται να αναγνωρίσουν και να ονομάσουν φύλλα από πολύ συνηθισμένα ενδημικά φυτά (πχ πλατάνι, βελανιδιά, τσουκνίδες, πεύκα, λουλούδια, κυπαρίσσι, ακακία, κέδρο).
και συνεχίσουμε μέσα στο δάσος….
- Χωρισμός σε ομάδες και προσανατολισμός στο χώρο (βοηθάει πολύ το παρακείμενο εκκλησάκι)
- Δημιουργία φυτολογίου με τη βοήθεια πλαστικοποιημένων φύλλων, των πρότερων γνώσεων τους καθώς και της εφαρμογής plantnet στο κινητό του ΚΕΠΕΑ, ανακαλύπτουν/ αναγνωρίζουν/ ονομάζουν άλλα οκτώ φυτά και να δημιουργήσουν έτσι ένα μίνι φυτολόγιο, στο οποίο κολλάνε το αντίστοιχο φύλλο (ή/και άνθος/καρπό) και γράφουν το όνομα του φυτού.
- Παρατήρηση του μικρόκοσμου και στη διαδρομή ο κάθε μαθητής φτιάχνει το βραχιολάκι του δάσους.
- Φτάνοντας στο δασάκι όπου βρίσκεται το ορθογώνιο λιθόστρωτο, ” Τι κοινά έχουμε με τα δέντρα;” Επιλέγουν ένα δέντρο και συνδεόνται μ’ αυτό. Χρησιμοποιούν όλες τις αισθήσεις για να έρθουν κοντά στη φύση.
- Παντομίμα των μαθητών για να αναπαραστήσουν τα δέντρα και στο τέλος τα αγκαλιάζουν και νιώθουν τους παλμούς του δέντρου.
- Σε ένα επόμενο βήμα οι μαθητές εμπνεόμενοι από το φωτογραφικό πρότζεκτ της Annemieke Tonnaer (Human=Nature) προσπαθούν να συνδεθούν με τη φύση σε μία ενιαία εικόνα. Οι εκπαιδευτικοί του ΚΕΠΕΑ απαθανατίζουν την ένωση αυτή με τα κινητά τους. Έτσι, για παράδειγμα το μάτι ενός δέντρου ενώνεται με το δέντρο ενός ανθρώπου και οι μαθητές κατανοούν πόσα κοινά υπάρχουν μεταξύ τους.
- Στο προτελευταίο βήμα τους προγράμματος οι ομάδες ενώνονται ξανά και ακούνε ξαπλωμένοι ένα παραμύθι για το δάσος : “Στο δάσος συμβαίνουν μαγικά πράγματα, τόσο όταν είμαστε εκεί, όσο και όταν λείπουμε”
- Τέλος, μετά τη χαλάρωση του παραμυθιού, οι μαθητές σχηματίζουν κύκλο, παίρνουν ένα φύλλο από το έδαφος, το πετάνε ταυτόχρονα στον αέρα και αφήνουν μαζί με αυτό μια ευχή στο δάσος.